Zondagmiddag staat de Klassieker weer op het programma. Ajax en Feyenoord nemen het tegen elkaar op in de Johan Cruijff ArenA. Feyenoord stapt het duel als grote favoriet in, bij Ajax heerst onrust. Maar waar kunnen de teams elkaar pijn doen? Tactische voorbeschouwing op de Klassieker.
Hoe lost Steijn de backs op?
Veel toptrainers gebruiken de backs volgens de zelfde principes. Aan de ene zijde wordt een conservatievere back neergezet die als taak heeft om de derde centrale verdediger te worden in de opbouw, aan de andere zijde een avontuurlijkere back die op het middenveld kan spelen of de hele flank kan bestrijken en hoog komt te spelen.
Maurice Steijn lijkt een zelfde soort idee te hebben met zijn vleugelverdedigers. Meerdere keren herhaalde de oefenmeester dat de bedoeling is dat een van zijn backs achterin blijft als de ander weg is en vice versa. Het idee, daar is niet zo gek veel mis mee. De uitvoering en de spelerskeuze voor dit idee, daar vallen de nodige vraagtekens bij te zetten.
De laatste wedstrijden stelt Steijn op links de Kroatische Borna Sosa op. De Kroaat blonk uit bij VFB Stuttgart omdat hij de vrijheid had om rushes naar voren te maken en vanaf daar met zijn traptechniek voor gevaar kon zorgen. Dát is zijn sterke punt. Wanneer Steijn Sosa dus wil opstellen, heeft hij aan de linkerflank een back die graag opkomt en zich minder bezighoudt met de verdedigende organisatie. Op zich geen probleem, als er achter hem spelers staan die wél in balverlies denken.
De trainer van Ajax kiest tegen Marseille alleen voor Anton Gaaei. De Deen is pas net omgeturnd tot rechtsback nadat hij jaren als vleugelaanvaller functioneerde. Het natuurlijke gedrag van Gaaei is dus eveneens het opkomen en aanvallend staan. Daar is hij goed in. Wanneer Steijn deze twee backs opstelt, en eentje heeft de taak achter te blijven, zal een van de twee dus een takenpakket krijgen die hem niet ligt. Daarnaast hebben beide backs de natuurlijke drang om naar voren te bewegen. Dat speelt Ajax tegen Marseille parten.
Onderstaande situatie leidt bijvoorbeeld een enorme kans voor Marseille in:
Zowel Gaaei als Sosa denken hier in een aanvallende zin, wanneer het Benjamin Tahirović hier wél lukt om zich vrij te spelen, staan beide backs namelijk wél juist gepositioneerd. Bij balverlies is dit alleen vragen om problemen.
Tegen Feyenoord zal dit stukken beter moeten om niet de ene na de andere snelle aanval tegen te krijgen. De Rotterdammers blijken dit seizoen namelijk specialisten in het snel toeslaan bij fouten van tegenstanders. Geen ploeg in de Eredivisie noteert zoveel directe aanvallen als Feyenoord (een aanval die op eigen helft begint en waar minimaal 50% van de passes/bewegingen naar voren zijn). Wanneer dit soort momenten bij Ajax ontstaan zal Feyenoord het niet laten om hier vaak van te profiteren. Aan Steijn de taak om zijn backs tegen Feyenoord wél alert te maken voor de restverdediging. Slot heeft namelijk met Calvin Stengs een specialist in huis om medespelers als Paixão en Minteh weg te sturen in ruimtes achter de verdediging.
Hoe verdedigt Ajax het vierkant?
Tegen FC Twente ging het voor Ajax faliekant mis, het verdedigen van het vierkant op het middenveld. Bij FC Twente wordt deze gecreëerd door Michel Vlap op de linkerflank als 'tweede 10' te laten spelen en de linksback als linksbuiten uit te laten komen. Hierdoor had FC Twente een man meer op het middenveld. Steijn gaf aan dat hij dit weldegelijk had uitgelegd op voorhand, alleen was daar in praktijk niet veel van terug te zien. Vlap kon constant vrijkomen omdat er een kettingreactie ontstond bij de Amsterdammers. Chuba Akpom had als rechtsbuiten geen idee waar hij moest lopen, terwijl zijn taak was om een van de controleurs op te pakken. Hierdoor stapte Mannsverk daarop door terwijl hij verantwoordelijk was voor Vlap.
Feyenoord maakt ook graag het vierkant op het middenveld. Het vervelende voor Steijn is alleen, dat Slot dit bij Feyenoord op veel verschillende manieren doet.
Hierboven staan er twee uitgetekend. In de bovenstaande clip zorgt de spits voor het vierkant op het middenveld. In deze veldbezetting blijven beide backs in de laatste lijn en komt de spits uitzakken om het vierkant te complementeren. Deze spelprincipes lijken geïnspireerd op die van Roberto de Zerbi bij Brighton. Bij de onderste clip voert Feyenoord het uit op de manier zoals ze dat deden in het kampioensjaar. Geertruida komt hierbij aan de binnenkant als tweede controleur om een man extra op het middenveld te creëren. Daarnaast hebben de Rotterdammers nog een vaste manier om in de gewenste veldbezetting te komen. Luka Ivanušec komt dan aan de binnenkant als 'tweede 10' te spelen terwijl Hartman de buitenste baan invult. De Kroaat is alleen geblesseerd voor het duel met Ajax en dus zal Slot met twee buitenspelers starten die beter zijn aan de flank. Het zal daarom waarschijnlijk nóg vaker voorkomen dat Giménez zich naast Stengs meldt als dubbele '10'.
Het vervelende voor Ajax aan deze opbouwpatronen is dat er dus met een team die nog niet uitblinkt in onderlinge communicatie, een team verdedigt moet worden waarbij communiceren noodzakelijk is. Steijn zal zich op de verschillende opbouwpatronen van de Rotterdammers moeten voorbereiden om niet tactisch verrast te worden. Het verdedigen van Geertruida op het middenveld vraagt wellicht om een buitenspeler die hem volgt, terwijl de uitzakkende spits juist door een controleur opgepakt moet worden. Wanneer er gewisseld wordt van opbouwpatroon zal er dan ook een duidelijke communicatie moeten zijn over welke speler wie oppakt. Mocht dit fout gaan, zal Feyenoord dit afstraffen. Want buiten dat de Rotterdammers de ploeg zijn met de meeste directe aanvallen, zijn ze ook de ploeg met de meeste aanvallen vanuit de opbouw van achteruit (26).
Hoe zet Ajax druk?
Ajax is tot nu toe in de Eredivisie na PSV de meest agressieve aanjager. Het team van Steijn staat gemiddeld slechts 9,2 passes toe van de tegenstander. Dit risicovolle druk zetten is alleen niet zonder gevolgen, is gebleken. De Amsterdammers pakte het daarom tegen Olympique Marseille anders aan. Steijn leek terug te vallen op een manier van druk zetten die minder hoog op het veld begon. Slot zag dit ook en zei er het volgende over op de persconferentie voorafgaand aan de Klassieker. 'Gisteren heb je bijvoorbeeld gezien, en dat was wel wat nieuw, want dat was in de wedstrijden daarvoor niet zo, dat ze in hun eigen stadion terugzakte tot de middenlijn.'
De vraag is welke variant Ajax tegenover Feyenoord zal inzetten. Blijft Ajax zo hoog drukken als in de eerste wedstrijden? Of plooien ze net als tegen Marseille terug tot de middenlijn om de ruimtes kleiner te houden? Gezien de kwaliteiten van Feyenoord zal Steijn eerder naar het tweede neigen. Alhoewel Feyenoord tegen een aantal ploegen ook al heeft bewezen dat ze ook tegen inzakkende tegenstander goed kunnen presteren.
Buitenspelers Feyenoord
Arne Slot staat erom bekend dat hij zich altijd aanpast aan zijn aanstaande opponent. Tegen Ajax zal dit niet anders zijn. Nu Luka Ivanušec geblesseerd is, zal Feyenoord de buitenspelers anders moeten invullen. De makkelijkste keuze zal zijn om Paixão naar linksbuiten te halen en Yankuba Minteh als rechtsbuiten neer te zetten.
Toch kan Slot ook met een plausibele reden voor Alireza Jahanbakhsh kiezen. Wanneer Borna Sosa opnieuw in de basis zal starten en op zal komen, is Jahanbakhsh de ideale buitenspeler om de offensieve back de hele wedstrijd voor de voeten te lopen. Minteh zal daarentegen met zijn snelheid weer de ruimtes achter de Kroaat kunnen benutten, daarnaast is de Gambiaan een geweldige presser vanaf de flank. Slot zal dus de afweging moeten maken tussen een offensieve of een defensieve keuze op zijn rechtsbuitenpositie.
Conclusie
Op voorhand lijkt Feyenoord voor Ajax een tegenstander die alles heeft waar de Amsterdammers tot nu toe moeite mee hebben. Feyenoord vindt zeer makkelijk de vrije man, is goed in het aanvallen van ruimtes en zet georganiseerd druk. Dit zijn drie wapens waar juist de zwaktes van Ajax liggen tot nu toe.
Toch is het te makkelijk om Ajax op voorhand al af te schrijven. Want ondanks de onwennige structuur waar niet al te veel van klopt, heeft Ajax wapens op het veld die een wedstrijd kunnen beslissen. De spelers op het veld zijn namelijk stuk voor stuk niet slecht, ze doen alleen nog niet de dingen waar ze goed in zijn. Daarnaast zal de organisatie achter de bal bij Ajax echt beter moeten zijn om niet tegen een pijnlijke nederlaag aan te lopen. Feyenoord heeft met Stengs namelijk een specialist in huis om dat soort situaties uit te buiten.
LEES OOK:
Tactische Analyse: Feyenoord begint te lijken op een zaalvoetbalteam
Reactie plaatsen
Reacties