Tactische Analyse: Feyenoord begint te lijken op een zaalvoetbalteam

Dat Feyenoord in balbezit grote stappen heeft gezet, is inmiddels duidelijk. Maar, wedstrijden terugkijken doet men leren dat de Rotterdammers dit niet via een eendimensionale manier doen. Sterker nog, dit Feyenoord komt op ontzettend veel verschillende manieren tot zijn doelpunten. Want niet alleen voor de doelpunten moest er de laatste wedstrijden een telraam gepakt worden, maar ook voor de verschillende veldbezettingen voorafgaand aan de doelpunten kan er meegeteld worden. Feyenoord begint langzaam steeds meer weg te hebben van een zaalvoetbalteam waar iedereen door elkaar loopt.

GESCHREVEN DOOR: STAN SPOEL

Mikel Arteta deed wat wenkbrauwen fronsen toen hij begon over de 43 verschillende systemen van zijn ploeg. De Spaanse trainer vond de vraag van een Engelse journalist over zijn achterhoede niet geheel op zijn plek. Arteta denkt niet in systemen, evenals vele andere toptrainers. Het gaat om de ruimte op het veld die op dat moment bezet wordt door een pion. Of daar nu op dat moment een rechtsback, aanvallende middenvelder of spits staat, is niet zo relevant in het huidige topvoetbal. 

Ook Pep Guardiola vertelde ooit dat hij systemen ziet als telefoonnummers. Het zijn een aantal cijfers achter elkaar, zonder dat het iets zegt over hoe de veldbezetting er daadwerkelijk uitziet in de wedstrijd. 

In het hedendaagse voetbal is er eigenlijk één tactisch trucje dat door vrijwel iedere (top)trainer wordt gebruikt. Dit heeft alles te maken met een vierkant op het middenveld maken. Dat vierkant wordt gemaakt door twee 'zessen' en twee 'tienen' in balbezit uit te laten komen. Teams doen dit vaak door met een centrale verdediger of back als een van de twee zessen in te laten schuiven, of door een spits uit te laten zakken als extra '10'.

Beelden: Viaplay Sport Nederland

In bovenstaande video valt goed te zien hoe ploegen - waar Slot graag naar kijkt - opbouwen/aanvallen met het vierkant op het middenveld. Brighton & Hove Albion maakt dit vierkant vaak door de spits een extra '10' te laten zijn in balbezit, Manchester City schoof vorig seizoen John Stones als centrale verdediger in naar de 'zes'.

Dat het (huidige) Feyenoord zich heeft gevormd tot een tactische kameleon valt op het conto van Arne Slot te schrijven. De trainer gaf ook al meerdere keren aan dat hij zijn ploeg traint op verschillende manieren van druk zetten van opponenten.

Toch blijkt dat zijn spelers in veel situaties precies weten wat ze moeten doen om onder druk uit te komen, of een extra man te creëren. Dit doet het elftal van Arne Slot op verschillende manieren. Pak het telraam ook voor de verschillende formaties tegen sc Heerenveen er maar bij.

Beelden: YouTube-kanaal Feyenoord

In bovenstaande visualisatie pakt Feyenoord het aan volgens de principes van Roberto de Zerbi bij Brighton. Deze opbouwpatronen zijn voorafgaand aan de 1-0 en de 5-1 tegen sc Heerenveen. Hierbij komt de spits van Feyenoord uit naast 'nummer 10' Calvin Stengs om een extra optie in de as te bieden. In eerste instantie doet Santiago Giménez dit, bij het tweede moment valt op dat ook Yankuba Minteh dit onder de knie heeft. Dit is de eerste manier waarop Feyenoord tot het vierkant komt.

Bovenstaande visualisatie is een opbouw/aanvalspatroon waar Feyenoord eveneens vaak in terug te vinden is. Hierbij blijven Mats Wieffer en Quinten Timber als twee zessen voor de defensie en komt Luka Ivanušec als tweede '10' naast Calvin Stengs om het vierkant compleet te maken. Hartman verzorgt ondertussen de bezetting aan de linkerflank om ook daar een afspeeloptie te houden en Lutsharel Geertruida blijft als derde centrale verdediger achter de bal om counters te voorkomen.

Daarnaast viel in de wedstrijd tegen sc Heerenveen vaker op dat Geertruida aan de binnenkant als derde centrale verdediger uitkwam in de opbouw. Dit deed Slot omdat sc Heerenveen druk zet met twee spitsen. Door daar drie centrale verdedigers tegenover te zetten, houdt Feyenoord altijd een man meer in de laatste linie om het opbouwen te makkelijker te maken.

Het interessante aan het tweede moment uit bovenstaande visualisatie is dat er drie spelers buiten de startpositie spelen. Giménez bezet de buitenste positie, Paixão is hierbij de tweede '10' en Calvin Stengs de diepste man in de punt. Dit geeft maar weer opnieuw aan dat er op het trainingsveld goed werk wordt geleverd door Slot en staf. Spelers lijken namelijk per positie op het veld precies te weten waar ze moeten lopen en herkennen de situaties om in ruimtes op te duiken die niet worden bezet op dat moment.